WAT IS ASBEST?
Asbest is een verzamelnaam voor zes natuurlijk gevormde mineralen met een vezelstructuur. Het wordt gewonnen in mijnen of open groeven. Het materiaal stond lang bekend om een aantal goede eigenschappen: het is sterk, slijtvast, bestand tegen basen en hoge temperaturen. Bovendien was het goedkoop.
De meest gekende soorten asbest: wit asbest (chrysotiel), blauw asbest (crocidoliet), bruin asbest (amosiet), grijs asbest (tremoliet), anthofylliet (gele asbest) en actinoliet (groene asbest).
De productie en het gebruik van asbest is helaas wereldwijd nog niet uitgebannen, deze concentreert zich nog in enkele landen zoals in Rusland in de plaats Asbest die verantwoordelijk is voor meer dan de helft van de asbestproductie wereldwijd. In mindere mate ook nog in Kazakhstan, China en Brazilië.
CHRYSOTIEL
ANTOPHYLIET
ACTINOLIET
AMOSIET
CROCIDOLIET
TREMOLIET
TOEPASSINGEN
Asbest, soms wel het wondermiddel genoemd, wordt al sinds de oudheid gebruikt en werd al vlug onderkend vanwege zijn superieure eigenschappen. Ondertussen weten we dat asbest in heel veel verschillende toepassingen terug te vinden is. In de Eerste Wereldoorlog zijn de vezels toegepast als filtermateriaal in gasmaskers en zelfs in sigarettenfilters. Helaas is asbest op heel veel onverantwoorde manieren toegepast, er zijn maar liefst 3500 uiteenlopende toepassingen bekend.
Vanaf 1945 tot in de jaren tachtig zijn asbesttoepassingen niet weg te denken in gebouwen, woningen en installaties vanwege bepaalde nuttige eigenschappen: sterk, slijtvast, isolerend, brandwerend en bovendien goedkoop. De toepassingen zijn niet allemaal te benoemen maar vooral in heel veel bouwkundige toepassingen heef asbest zijn stempel gedrukt, ook in kledij, huishoudtoestellen, vloerbekledingen, zelfs in de cultuursector en publieke ruimtes werd asbest veelvuldig toegepast. Tegen 2034 moeten de risicovolle asbesttoepassingen worden weggenomen uit Vlaamse gebouwen en woningen. Voorbeelden zijn asbestcementen daken en gevels, en niet-hechtgebonden asbesttoepassingen. Tegen 2040 moeten alle andere asbesttoepassingen in slechte staat verwijderd zijn. Die streefdata zijn niet wettelijk verplicht voor particuliere woningen. De Vlaamse Regering voorziet wel bijkomende maatregelen als de afbouw van asbest tegen 2034 en 2040 niet voldoende vordert.
GEVAREN EN RISICO’S
Asbest is gevaarlijk als asbestvezels ingeademd worden. Het risico om een ziekte door asbest te ontwikkelen hangt af van de duur en de concentratie vezels die u ingeademd hebt. Het risico na een kortstondige inademing van een geringe hoeveelheid asbestvezels is zeer beperkt. Personen die in de jaren zestig of zeventig werkzaam waren in de asbestindustrie lopen echter een duidelijk verhoogd risico. Bij een eenmalig, kortstondig contact met asbest is er geen reden tot paniek en hoeft u zeker geen arts te raadplegen. Door frequent contact met asbest is er een verhoogd risico op een aantal longziekten zoals pleurale plaques, bilaterale pleuraverdikkingen, mesothelioom, asbestose, larynxkanker en longkanker. Informatie over deze ziekten en het asbestfonds.